खजूर-इमली चटणी आणि आलू टिक्की बनवण्याची संपूर्ण पाककृती मराठीत. चटणीची स्टोरजैसी चव आणि क्रिस्पी टिक्की बनवण्याचे रहस्य. घरात सहज बनवण्यासाठी सोपी पद्धत.
खजूर-इमली चटणी आणि आलू टिक्की: स्ट्रीट फूडची परफेक्ट जोडी
भारतीय स्ट्रीट फूडचा विचार करता आपल्या मनात सर्वप्रथम काय येते? बहुतेकांसाठी उत्तर असेल – चाटपाट! आणि चाटपाट म्हणजे फक्त एक पदार्थ नसून तो एक अनुभव आहे. या अनुभवातील दोन सर्वात महत्त्वाच्या घटक म्हणजे खजूर-इमली चटणी आणि आलू टिक्की. ही चटणी आणि टिक्कीची जोडी केवळ चवीच्या पापण्यांना चटका लावते असे नाही, तर आपल्याला आपल्या बालपणीत परत नेते. बाहेरच्या दुकानांमध्ये मिळणाऱ्या या पदार्थांप्रमाणेच स्वाद किंवा त्याहून चांगला स्वाद घरात कसा मिळवता येईल? आज आपण या दोन्ही पदार्थांना एकाच लेखात सविस्तरपणे शिकणार आहोत. चला, सुरुवात करूया!
खजूर-इमली चटणी: गोड-आंबट स्वादाचे रहस्य
खजूर-इमली चटणी ही भारतीय चाटपाटचा आत्मा आहे. ही चटणी केवळ चाटपाटसाठीच नव्हे तर समोसा, पकोडे, कचोरी, सॅंडविच आणि अनेक इतर पदार्थांसाठी देखील वापरली जाते.
खजूर-इमली चटणी बनवण्यासाठी लागणारी सामग्री:
- खजूर – १ कप (बी काढून)
- इमली – १/२ कप
- गूळ – १/४ कप
- लाल मिरी पूड – १ चमचा
- जिरे पूड – १ चमचा
- धणे पूड – १ चमचा
- काळी मीठ – १/२ चमचा
- साधे मीठ – चवीपुरते
- गरम मसाला – १ चमचा
- पाणी – २-३ कप
खजूर-इमली चटणी बनवण्याची पद्धत:
१. इमली आणि खजूर भिजत ठेवणे:
- इमली एका भांड्यात घ्या आणि त्यात १ कप गरम पाणी घाला.
- ३० मिनिटे भिजत ठेवा.
- दुसऱ्या भांड्यात खजूर घ्या आणि त्यात १ कप गरम पाणी घाला.
- ३० मिनिटे भिजत ठेवा.
२. इमलीचे पेस्ट तयार करणे:
- भिजलेली इमली हातांनी चांगली मसलून घ्या.
- छाननीच्या मदतीने इमलीचे पेस्ट वेगळे काढून घ्या.
- बिया आणि तंतू वेगळे काढून टाका.
३. खजूराचे पेस्ट तयार करणे:
- भिजलेले खजूर मिक्सरमध्ये घाला.
- बारीक पेस्ट तयार करून घ्या.
४. चटणी तयार करणे:
- एका भांड्यात इमलीचे पेस्ट आणि खजूराचे पेस्ट घाला.
- त्यात गूळ, लाल मिरी पूड, जिरे पूड, धणे पूड, काळी मीठ, साधे मीठ आणि गरम मसाला घाला.
- हे सर्व सामग्री चांगले मिसळून घ्या.
- भांडे गॅसवर ठेवा आणि मध्यम आचेवर १०-१५ मिनिटे शिजवा.
- चटणी घट्ट झाल्यास पाणी घालून पातळ करा.
- चटणी थंड झाल्यानंतर बाटलीत भरून ठेवा.
आलू टिक्की: क्रिस्पी बाहेरून, मऊ आतून
आलू टिक्की ही एक अशी पदार्थ आहे जी सर्वांना आवडते. ती क्रिस्पी बाहेरून आणि मऊ आतून असते. ही टिक्की केवळ चाटपाटसाठीच नव्हे तर बर्गर, सॅंडविच आणि अनेक इतर पदार्थांसाठी देखील वापरली जाते.
आलू टिक्की बनवण्यासाठी लागणारी सामग्री:
- आलू – ४-५ मोठे (उकडलेले)
- ब्रेडचे crumbs – १/२ कप
- कॉर्नफ्लोर – २ चमचे
- आले-लसूण पेस्ट – १ चमचे
- हिरवी मिरची – २-३ (बारीक चिरलेली)
- कोथिंबीर – १/४ कप (बारीक चिरलेली)
- जिरे पूड – १ चमचे
- आमचूर पूड – १ चमचे
- गरम मसाला – १ चमचे
- मीठ – चवीपुरते
- तेल – तळण्यासाठी
आलू टिक्की बनवण्याची पद्धत:
१. आलू तयार करणे:
- आलू उकडून घ्या आणि सोलून घ्या.
- आलूंचे पुरेसे बारीक मसलून घ्या.
२. मिश्रण तयार करणे:
- मसलेल्या आलूत ब्रेडचे crumbs, कॉर्नफ्लोर, आले-लसूण पेस्ट, हिरवी मिरची, कोथिंबीर, जिरे पूड, आमचूर पूड, गरम मसाला आणि मीठ घाला.
- हे सर्व सामग्री चांगले मिसळून घ्या.
३. टिक्कीचे आकार तयार करणे:
- हातात थोडे तेल लावून घ्या.
- मिश्रणातून लहान गोळे करा.
- गोळ्यांना चपटा गोल आकार द्या.
४. टिक्की तळणे:
- एका तव्यावर तेल गरम करा.
- तयार केलेल्या टिक्की तव्यावर ठेवा.
- मध्यम आचेवर दोन्ही बाजूंना सोनेरी-तपकिरी रंग होईपर्यंत तळा.
- तळलेल्या टिक्की किचन पेपरवर काढून घ्या.
खजूर-इमली चटणी आणि आलू टिक्की सर्व्ह करण्याच्या पद्धती
ही जोडी सर्व्ह करताना काही विशेष गोष्टी लक्षात घ्याव्यात:
- चटणी थंड करा: खजूर-इमली चटणी नेहमी थंड करून सर्व्ह करावी.
- टिक्की गरम सर्व्ह करा: आलू टिक्की नेहमी गरमागरम सर्व्ह करावी.
- गार्निशिंग: टिक्कीवर खजूर-इमली चटणी, हिरवी चटणी, दही, सेव आणि कोथिंबीर घालून सजवा.
- बाजूची सामग्री: बाजूला बारीक चिरलेला कांदा आणि लिंबूचे तुकडे द्या.
या पदार्थांचे प्रकार आणि बदल
खजूर-इमली चटणीचे प्रकार:
- गोड चटणी: यामध्ये खजूर आणि गूळ जास्त प्रमाणात घेतला जातो.
- आंबट चटणी: यामध्ये इमली जास्त प्रमाणात घेतली जाते.
- तीखट चटणी: यामध्ये लाल मिरी पूड जास्त प्रमाणात घेतली जाते.
आलू टिक्कीचे प्रकार:
- साधी टिक्की: यामध्ये फक्त आलू आणि मसाले घेतले जातात.
- भरलेली टिक्की: यामध्ये आलूच्या आत मटर, पनीर किंवा इतर भाज्या भरल्या जातात.
- चीझ टिक्की: यामध्ये चीझचा वापर केला जातो.
या पदार्थांचे फायदे
खजूर-इमली चटणीचे फायदे:
- खजूरमुळे ऊर्जा मिळते.
- इमलीमुळे पचन सुधारते.
- ही चटणी अँटिऑक्सिडंट्सने भरलेली आहे.
आलू टिक्कीचे फायदे:
- आलूमुळे कर्बोदकांमधे मिळतात.
- ही टिक्की प्रथिने आणि जीवनसत्त्वे प्रदान करते.
- तळल्यामुळे ती कुरकुरीत आणि चवदार बनते.
FAQs
१. खजूर-इमली चटणी किती दिवस टिकते?
रेफ्रिजरेटरमध्ये ही चटणी २-३ आठवडे चांगली टिकते.
२. आलू टिक्की क्रिस्पी कशी बनवावी?
आलू टिक्की क्रिस्पी बनवण्यासाठी त्यात ब्रेड crumbs किंवा कॉर्नफ्लोर घालावे आणि ती मध्यम आचेवर तळावी.
३. चटणी आंबट झाल्यास काय करावे?
चटणी आंबट झाल्यास त्यात अधिक खजूर किंवा गूळ घालावा.
४. टिक्की फुटतात का?
टिक्की फुटू नयेत म्हणून त्यात ब्रेड crumbs किंवा कॉर्नफ्लोर घालावे आणि तळताना तिच्यावर जास्त दाब देऊ नये.
५. चटणी पातळ झाल्यास काय करावे?
चटणी पातळ झाल्यास त्यात थोडेसे कॉर्नफ्लोर मिसळून पुन्हा शिजवावे.
Leave a comment