एक कोटी शेळ्या जंगलात? बिबट्यांसाठी शेळ्या सोडणार?

वनमंत्री गणेश नाईक यांच्या जंगलात शेळ्या सोडण्याच्या बिबट्या उपायावर अजित पवारांनी हास्यास्पद म्हटलं. राज्यात २०००+ बिबटे, वनतारा फुल्ल, आफ्रिकेला पाठवण्याचा विचार. खरा उपाय काय?

आफ्रिकेला बिबटे पाठवा? गणेश नाईकांच्या कल्पनेवर सरकारमधीलच टीका!

अजित पवारांची वनमंत्र्यांवर तिखट टीका: जंगलात एक कोटी शेळ्या सोडणं हास्यास्पद!

महाराष्ट्रात बिबट्यांचा मानवी वस्त्यांमध्ये शिरकाव वाढला. कोल्हापूर, नाशिक, नागपूरसह अनेक ठिकाणी हल्ले होतायत. यावर वनमंत्री गणेश नाईक यांनी जंगलात एक कोटी शेळ्या सोडण्याचा प्रस्ताव दिला. पण उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी हा उपाय “अत्यंत हास्यास्पद आणि अव्यवहार्य” म्हटलं. अनौपचारिक चर्चेत पवार म्हणाले, “बिबट्यांसाठी शेळ्या सोडणं म्हणजे समस्या सोडवणं नव्हे, आणखी वाढवणं!” नाईक म्हणाले, “ठीक आहे, बोलू.” ही अंतर्गत वाद का?​

बिबट्या समस्येची पार्श्वभूमी आणि आकडेवारी

राज्यात बिबट्यांची संख्या २००० पेक्षा जास्त, असा अजित पवारांचा अंदाज. २०२५ मध्ये १००+ हल्ले, त्यात मुले, शेतकरी बळी. कारण: जंगलतोड, शेती विस्तार, भक्ष्य कमी. पुण्याजवळ, विदर्भात रोज बिबटे दिसतायत. नागरिक घाबरलेत. वनखात्याकडे उपाय नाहीत.​

वनमंत्र्यांचा शेळी प्रस्ताव आणि टीका

गणेश नाईक यांचा कल्पना: प्रत्येक जिल्ह्यात टॅग लावलेल्या शेळ्या जंगलात सोडा. कारण बिबट्यांना भक्ष्य मिळेल, मानववस्ती सोडतील. पण अजित पवार म्हणाले, “एक कोटी शेळ्या कोणत्या पैशाने? शेळ्या शेतकऱ्यांच्या आहेत. बिबटे शेळ्या खाल्ल्यानंतर पुन्हा येतीलच!” नाईक यांचं दुसरं वक्तव्य: “आफ्रिकेला बिबटे पाठवा, तिकडे बिबटे नाहीत!” केंद्रीय वनखात्याकडे प्रस्ताव पाठवला.​

बिबट्या उपाययोजना: मुख्य पर्याय आणि मर्यादा

सरकारसमोर अनेक पर्याय:

• बिबट्यांना पकडून वनतारा (संजन) येथे सोडणं: फक्त ५० बिबटे सामावणार.
• नसबंदी (स्टेरिलायझेशन): परिणाम ५-१० वर्षांत दिसेल.
• फेंसिंग: गावाभोवती जाळी.
• भक्ष्य वाढवणं: हरणं, शेळ्या नैसर्गिकरित्या सोडणं.
• जनजागृती: रात्रभर शेती टाळणं.

अजित पवार म्हणाले, “तातडीने पकडणं, स्थलांतर आणि फेंसिंग हवं. शेळ्या सोडणं व्यर्थ!”​

जिल्हानिहाय बिबट्या हल्ले: टेबल

आकडेवारी वनखात्यावरून.​

खरे उपाय काय? तज्ज्ञांचे मत

वन्यजीव तज्ज्ञ म्हणतात, मानव-वन्यजीव संघर्ष वाढतोय. शिफ्टर क्रॉपिंग (पीक बदल), सोलर फेंसिंग, कम्युनिटी रेडिओ प्रभावी. WWF च्या अभ्यासानुसार, भारतात १३,८७३ बिबटे, महाराष्ट्रात सर्वाधिक हल्ले. केंद्र सरकारकडून निधी मागा. अजित पवारांची टीका योग्य, पण एकत्रित धोरण हवं. नाईक म्हणाले, “पवारांशी बोलू, उपाय शोधू.”

भावी काय? बिबट्या हैदोस थांबेल का?

शेळी प्रस्तावावरून सरकारमधील मतभेद उघड. तातडीने फेंसिंग, पकडणं सुरू करा. शेतकऱ्यांना भरपाई वाढवा. बिबट्यांसाठी जंगल वाढवा. अन्यथा हल्ले वाढतीलच.

५ FAQs

प्रश्न १: वनमंत्र्यांनी नेमका काय प्रस्ताव दिला?
उत्तर: जंगलात टॅग लावलेल्या शेळ्या सोडण्याचा.

प्रश्न २: अजित पवार काय म्हणाले?
उत्तर: हास्यास्पद आणि अव्यवहार्य उपाय.

प्रश्न ३: राज्यात किती बिबटे आहेत?
उत्तर: २००० पेक्षा जास्त, अंदाज.

प्रश्न ४: वनतारा किती बिबटे घेईल?
उत्तर: फक्त ५० पर्यंत.

प्रश्न ५: आफ्रिकेला बिबटे पाठवणार का?
उत्तर: नाईक यांचा विचार, पण वादग्रस्त.