१५ जानेवारीच्या रणधुमाळीआधी उद्धव सेनेला धक्का! कल्याण–डोंबिवलीतून शिंदे सेनात मोठी एन्ट्री

मुंबईसह २९ महापालिकांच्या निवडणुका १५ जानेवारीला जाहीर होताच उद्धव ठाकरे गटाला नवा धक्का. कल्याण–डोंबिवली आणि अकोला येथील माजी नगरसेवक, पदाधिकारी ‘जय महाराष्ट्र’ घोषणांसह शिंदे गटात दाखल.

अकोल्यापाठोपाठ कल्याण–डोंबिवलीतही भगदाड; माजी नगरसेवकांनी सोडली उद्धव सेना, शिंदे गट बळकट

निवडणुका जाहीर होताच उद्धवसेनेला धक्का; माजी नगरसेवकांचा जय महाराष्ट्र, शिंदे गटात प्रवेश

मुंबईसह राज्यातील सर्व २९ महापालिकांच्या निवडणुकांचा कार्यक्रम अखेर जाहीर झाला आणि त्यानंतर लगेचच उद्धव ठाकरे गटाला आणखी एक मोठा धक्का बसल्याचे चित्र दिसत आहे. राज्य निवडणूक आयोगाने १५ जानेवारी २०२६ रोजी मतदान आणि १६ जानेवारीला मतमोजणी होणार असल्याची अधिकृत घोषणा केली. या पार्श्वभूमीवर कल्याण–डोंबिवली महानगरपालिका क्षेत्रातील उद्धव सेना, राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि बहुजन समाज पक्षाशी संबंधित माजी नगरसेवकांनी जय महाराष्ट्रच्या घोषणांसह शिवसेना (शिंदे गट) मध्ये जाहीर प्रवेश केला.​

मुंबई महापालिकेसह ठाणे, नवी मुंबई, पुणे, नागपूर अशा महत्त्वाच्या महापालिकांच्या निवडणुका १५ जानेवारीला एकाच टप्प्यात होणार आहेत. २,८६९ नगरसेवक जागांसाठी ३ कोटी ४८ लाखांहून अधिक मतदार मतदान करणार आहेत, असे राज्य निवडणूक आयुक्त दिनेश वाघमारे यांनी सांगितले. १६ तारखेला मतमोजणी होऊन १९ जानेवारीपर्यंत निकाल राजपत्रात प्रसिद्ध होतील. या निवडणुकांमध्ये भाजप–शिवसेना (शिंदे) युती आघाडीने मैदानात उतरणार असल्याचे संकेत आधीच देण्यात आले होते; आता माजी नगरसेवकांचे पक्षांतर पाहता त्या युतीला स्थानिक पातळीवर आणखी बळ मिळत असल्याचे चित्र आहे.​

कल्याण–डोंबिवलीतील माजी नगरसेवकांचा शिंदे गटात प्रवेश

कल्याण–डोंबिवली महानगरपालिकेतील उद्धव ठाकरे गटाच्या माजी नगरसेविका उर्मिला गोसावी यांसह राष्ट्रीय काँग्रेसचे माजी नगरसेवक अरुण गीध, माजी नगरसेविका वंदना गीध, बहुजन समाज पक्षाच्या माजी नगरसेविका सोनी अहिरे आणि समाजसेवक कपिल गोड पाटील यांनी मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या उपस्थितीत शिवसेना (शिंदे गट) मध्ये प्रवेश केला. देवगिरी येथील शासकीय निवासस्थानी झालेल्या या कार्यक्रमात या सर्वांना पक्षाचा गडद भगवा शाल आणि पक्षचिन्ह देऊन अधिकृत प्रवेश देण्यात आल्याचे वृत्तांतात नमूद केले गेले आहे. शिंदे यांनी या सर्वांचे स्वागत करत त्यांच्या “भावी सामाजिक आणि राजकीय वाटचालीसाठी शुभेच्छा” दिल्या असून, आगामी महापालिका निवडणुकीत त्यांची भूमिका महत्त्वाची राहील असे संकेत दिले.​

या घडामोडीमुळे कल्याण–डोंबिवली महापालिकेत उद्धव ठाकरे गटाचे माजी नगरसेवक आणि कार्यकर्त्यांची ताकद आणखी कमी झाल्याचे स्थानिक सूत्रांचे म्हणणे आहे. याआधीही नवी मुंबई, मिरा–भाईंदर, ठाणे परिसरातील अनेक माजी नगरसेवक शिंदे गटात दाखल झाले होते. मुंबईतील काही माजी नगरसेवक, काँग्रेस आणि समाजवादी पक्षाशी संबंधित नेत्यांनीही गेल्या काही महिन्यांत शिंदे यांच्या गटात प्रवेश केला असल्याची नोंद आहे.​

अकोल्यातही ठाकरे गटाला मोठा धक्का

कल्याण–डोंबिवलीसह विदर्भातील अकोल्यातही ठाकरे गटाला मोठी भगदाड पडल्याची माहिती नुकतीच समोर आली. अकोला महानगरपालिकेतील उद्धवसेना (शिवसेना UBT) गटाचे महानगरप्रमुख आणि मावळत्या महापालिकेतील गटनेते राजेश मिश्रा यांनी अलीकडेच एकनाथ शिंदे यांच्या शिवसेनेत प्रवेश केला. त्यांच्या सोबत नगरसेवक अनिता मिश्रा, गजानन चव्हाण, प्रमिला गीते आणि काही माजी नगरसेवक तसेच उपजिल्हाप्रमुख तरुण बगेरे यांनीही शिंदे गटात प्रवेश केला, अशी माहिती स्थानिक वृत्तांतांनी दिली.​

अकोला महापालिकेतील आठ नगरसेवकांपैकी सहा जण आता शिंदे गटात गेले असल्याने, उद्धव ठाकरे गटाची संघटनात्मक ताकद मोठ्या प्रमाणात कमी झाली. राजेश मिश्रा हे स्थानिक पातळीवर ठाकरेंच्या शिवसेनेचे प्रमुख चेहरा मानले जात असल्याने, त्यांच्या पक्षांतराचा निवडणुकीत थेट परिणाम होऊ शकतो, अशी राजकीय विश्लेषकांची भाकीतं आहेत.​

उद्धव ठाकरे गटातून सुरूच आहे गळती

विधानसभा निवडणुका आणि त्यानंतरच्या स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांपासून शिवसेना (उद्धव बाळासाहेब ठाकरे) गटातून नगरसेवक, पदाधिकारी आणि माजी आमदार–खासदार यांची गळती सुरूच असल्याचे चित्र आहे. मुंबई महानगरपालिकेतील माजी नगरसेवक आणि काही माजी विभागप्रमुखांनी यापूर्वीच शिंदे गटात प्रवेश केला होता. नवी मुंबई महापालिकेत १११ सदस्यांपैकी ५० हून अधिक माजी नगरसेवक विविध पक्षांमधून येऊन शिंदे गटात जमा झाल्याचे अहवालात नमूद आहे; यात शिवसेना UBT, काँग्रेस, राष्ट्रवादी, समाजवादी पक्ष अशा विविध पक्षातील नेत्यांचा समावेश असल्याचे वृत्तांत सांगतात.​

बीएमसीसह २९ महापालिका; राजकीय गणिते बदलणार?

ब्रिहन्मुंबई महापालिका (BMC) सह ठाणे, नवी मुंबई, नागपूर, पुणे, कोल्हापूर, छत्रपती संभाजीनगर इत्यादी २९ महापालिकांमध्ये १५ जानेवारीला मतदान होणार आहे. BMC मधील २२७ जागांसह एकूण २,८६९ जागांसाठी होणाऱ्या या निवडणुका महाराष्ट्रातील शहरी राजकारणाचे पुढील समीकरण ठरवतील, असे मानले जाते. BMC मध्ये २०२२ पासून प्रशासकीय राजवट असून, निवडून आलेले प्रतिनिधी नाहीत; त्यामुळे तीन वर्षांनंतर पहिल्यांदाच मुंबईकरांना आपला महापौर आणि नगरसेवक निवडण्याची संधी मिळणार आहे.​

या निवडणुकांमध्ये भाजप–शिवसेना (शिंदे) युती एका बाजूला आणि शिवसेना (उद्धव), काँग्रेस, राष्ट्रवादी (शरद पवार गट) अशा महाविकास आघाडी–सम विचारसरणीच्या पक्षांची आघाडी दुसऱ्या बाजूला अशा स्वरूपात लढत होण्याची शक्यता आहे. आधीच्या नगरपरिषद, नगरपंचायत आणि जिल्हा परिषद निवडणुकांमध्ये वेगवेगळ्या आघाड्या दिसून आल्या होत्या; आता या महापालिका निवडणुकांत कोणत्या आघाड्या आणि कोणते उमेदवार उभे राहतात याकडे सर्वांचे लक्ष आहे.​

ठाकरे बंधूंच्या संभाव्य युतीच्या पार्श्वभूमीवरही गळती

मुंबई महापालिकेच्या निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर उद्धव ठाकरे आणि राज ठाकरे हे ठाकरे बंधू पुन्हा एकत्र येऊन युती करतील, अशी राजकीय वर्तुळात चर्चा आहे. मनसे आणि उद्धव सेना युतीने मुंबईत मराठी मतांचा एकजूट होईल, असा कार्यकर्त्यांमध्ये उत्साह व्यक्त केला जात आहे. मात्र युतीचा औपचारिक निर्णय जाहीर होण्याआधीच शिवसेना UBT मधून सुरू असलेली गळती थांबतानाच दिसत नाही, अशी नोंद विश्लेषक करत आहेत. पार्टीवर विश्वास उडाल्यामुळे आणि सत्तेत असलेल्या शिंदे गटाकडे संसाधने आणि विकासकामांची हमी असल्याने स्थानिक पातळीवरील नेतेकर्मचारी शिंदे सेनेकडे ओढले जात असल्याचे राजकीय निरीक्षकांचे मत आहे.​

शिंदे गटाचे बळ आणि उद्धवसेनेसमोरील आव्हान

पूर्वी एकजुटीत असलेल्या शिवसेनेत फुट पडल्यानंतर, शिंदे गटाने केवळ आमदार–खासदारच नव्हे तर मोठ्या संख्येने माजी नगरसेवक, स्थानिक पदाधिकारी आणि शाखाप्रमुखांना आपल्या गटात ओढून घेतले. मुंबई, नवी मुंबई, ठाणे, अकोला, कल्याण–डोंबिवली अशा ठिकाणी माजी नगरसेवकांच्या प्रवेशामुळे शिंदे गटाने स्थानिक संघटनात्मक जाळे मजबूत केले आहे. BMC आणि इतर महापालिकांच्या निवडणुकांमध्ये विजय मिळवण्यासाठी शाखास्तरावरील नेटवर्क आणि माजी नगरसेवकांचा प्रभाव निर्णायक मानला जातो; म्हणूनच या गळतीला उद्धव ठाकरे गटासाठी मोठे आव्हान म्हणून पाहिले जात आहे.​

राजकीय विश्लेषकांच्या मते, पुढील काही आठवड्यांतही काही माजी नगरसेवक आणि स्थानिक स्तरावरील नेते शिवसेना UBT सोडून शिंदे गटात किंवा सत्ताधारी इतर पक्षांमध्ये प्रवेश करू शकतात. निवडणुकीपूर्वी सुरू असलेली ही ‘लास्ट मिनिट पॉलिटिकल माइग्रेशन’ स्थानिक गणितांवर थेट परिणाम करू शकते.​

५ FAQs

प्रश्न १: महापालिका निवडणुका कधी होणार आहेत?
उत्तर: राज्यातील सर्व २९ महापालिकांची निवडणूक १५ जानेवारी २०२६ रोजी होईल, तर मतमोजणी १६ जानेवारीला होणार असून १९ जानेवारीपर्यंत निकाल राजपत्रात प्रसिद्ध केले जातील.​

प्रश्न २: कोणकोणत्या माजी नगरसेवकांनी अलीकडे शिंदे गटात प्रवेश केला?
उत्तर: कल्याण–डोंबिवलीतील उर्मिला गोसावी, अरुण गीध, वंदना गीध, सोनी अहिरे आणि समाजसेवक कपिल गोड पाटील यांनी उद्धव गट, काँग्रेस आणि BSP सोडून शिंदे गटात प्रवेश केला, तर अकोल्यातील शहरप्रमुख राजेश मिश्रा यांच्यासह चार नगरसेवकांनीही उद्धव गट सोडला.​

प्रश्न ३: अकोल्यात ठाकरे गटाला नेमका कसा धक्का बसला?
उत्तर: अकोला महानगरप्रमुख आणि मावळत्या महापालिकेतील गटनेते राजेश मिश्रा यांच्यासह चार नगरसेवक शिंदे गटात गेले, ज्यामुळे आठपैकी सहा नगरसेवकांनी ठाकरे गट सोडला आणि उद्धव सेनेची स्थानिक ताकद मोठ्या प्रमाणात घटली.​

प्रश्न ४: BMC आणि इतर महापालिकांमध्ये मुख्य लढत कोणत्या आघाड्यांमध्ये होण्याची शक्यता आहे?
उत्तर: ब्रिहन्मुंबई महानगरपालिका आणि इतर महापालिकांमध्ये एका बाजूला भाजप–शिवसेना (शिंदे) आघाडी तर दुसऱ्या बाजूला शिवसेना (उद्धव), काँग्रेस, राष्ट्रवादी (शरद पवार गट) यांसारख्या पक्षांची महाविकास आघाडीसम विचारसरणीची युती अशी मुख्य लढत होईल, अशी शक्यता व्यक्त केली जाते.​

प्रश्न ५: ठाकरे गटातून सुरू असलेल्या गळतीचे कारण काय मानले जाते?
उत्तर: राजकीय निरीक्षकांच्या मते, सत्ता, विकासकामांची हमी, स्थानिक स्तरावरील संसाधने आणि निवडणुकीतील जिंकण्याच्या शक्यता यामुळे अनेक माजी नगरसेवक सत्ताधारी शिंदे गटाकडे वळत आहेत; त्यासोबतच शिवसेना UBT मधील अनिश्चिततेची भावना आणि संघटनात्मक कमकुवतपणाही या गळतीस कारणीभूत आहे