नवी मुंबई विमानतळाला दि.बा. पाटील यांचे नाव द्या, अन्यथा रस्त्यावर उतरू, असा इशारा काँग्रेस प्रदेशाध्यक्ष हर्षवर्धन सपकाळ यांनी दिला. एनएम म्हणजे मोदी विमानतळ? फडणवीसांच्या आश्वासनावर संशय!
भूमिपुत्रांचा रस्त्यावर उतरण्याचा इशारा: दि.बा. पाटील नाव न दिल्यास काय होईल?
नवी मुंबई विमानतळ नामकरण विवाद: सपकाळांचा महायुतीवर जोरदार हल्ला
महाराष्ट्र काँग्रेस प्रदेशाध्यक्ष हर्षवर्धन सपकाळ यांनी नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या (एनएमआयए) नामकरणावरून भाजपा महायुती सरकारला अंगुलीमिरवली आहे. दि. बा. पाटील यांचे नाव देण्याची भूमिपुत्रांची तीव्र मागणी असताना सरकार जाणीवपूर्वक टाळाटाळ करत असल्याचा आरोप त्यांनी केला. ‘दुसरे कोणतेही नाव चालणार नाही, वेळ प्रसंगी रस्त्यावर उतरून लढा देऊ’, असा इशारा देताना सध्या विमानतळाला ‘एनएम’ म्हणून उल्लेख होत असल्याबाबत संशय व्यक्त केला. हे एनएम म्हणजे नरेंद्र मोदी विमानतळ असे तर नाही ना, असा प्रश्न उपस्थित करून त्यांनी खळबळ माजवली.
हर्षवर्धन सपकाळ यांचे मुख्य आरोप आणि मागण्या
प्रसारमाध्यमांशी बोलताना सपकाळ म्हणाले, नवी मुंबईच्या विकासासाठी स्थानिक भूमिपुत्रांनी जमिनी दिल्या. दि. बा. पाटील यांनी भूमिपुत्र हक्कांसाठी दीर्घ लढा दिला. १२.५ टक्के विकसित भूखंड योजना ही त्यांच्या आंदोलनामुळेच शक्य झाली. दि.बा. पाटील यांची आमदार-खासदार म्हणून राजकीय कारकीर्द लक्षणीय होती. जेएनपीटी, नैना प्रकल्प, नवी मुंबई विमानतळ यांसारख्या मोठ्या प्रकल्पांत भूमिपुत्रांचे योगदान दुर्लक्ष करता येत नाही. जनभावनेचा आदर करून विमानतळाला लोकनेते दि. बा. पाटील यांचे नाव द्यावे, ही मागणी रास्त आहे.
मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी दि.बा. पाटील यांचे नाव देण्याचे आश्वासन दिले असले तरी ते पाळले जात नाही. ‘फडणवीसांचा कावा ना कळे ब्रह्मदेवा’, अशी टीका करून सपकाळ म्हणाले की विमानतळाच्या कुंपन भिंतीवर ‘एनएम’ अक्षरे कोरली जात आहेत. अहमदाबाद क्रिकेट स्टेडियमचे सरदार पटेल नाव बदलून नरेंद्र मोदी केले गेले, तसाच कावेबाजी इथे होत असल्याचा संशय आहे. लोकसभेत काँग्रेस खासदारांनी मुद्दा उपस्थित केला असून राज्यसभेतही लावून धरू, असे सांगितले.
लोकनेते दि. बा. पाटील यांचा इतिहास आणि भूमिपुत्र लढा
दिनकर बाळू पाटील (जन्म: १३ जानेवारी १९२६, जासई-रायगड; मृत्यू: २४ जून २०१३) हे उत्तर कोकणातील शेतकरी कामगार पक्षाचे नेते होते. १९७० मध्ये सिडकोने नवी मुंबईसाठी ९५ गावांतून ५० हजार एकर जमीन अधिग्रहित केली. शेतकऱ्यांना फक्त १५-२० हजार रुपये एकरी मिळणार होते. दि.बा. पाटील यांनी आंदोलन उभारले. १९७० ते १९८४ पर्यंत लाठीचार्ज, तुरुंगवास सहन करून ४० हजार रुपये एकरी आणि १२.५% विकसित भूखंड मिळवले. जेएनपीटीसाठीही लढा दिला. त्यांच्या नेतृत्वामुळे आगरी समाजाला हक्क मिळाले. नवी मुंबईतील प्रत्येक प्रकल्पग्रस्ताची ओढ दि.बा. पाटील यांच्या नावाला आहे.
नामकरण विवादाची पार्श्वभूमी आणि आंदोलने
२०२५ च्या सुरुवातीपासून नामकरणावरून आंदोलने सुरू आहेत. उद्धव ठाकरे, एकनाथ शिंदे, देवेंद्र फडणवीस यांनी आश्वासन दिले. ऑक्टोबर २०२५ मध्ये फडणवीस म्हणाले, ‘लोकनेते दि. बा. पाटील नवी मुंबई विमानतळ’ हे पूर्ण नाव असेल. केंद्रानेही मंजूर केले. पण लिखित आदेश नाही, त्यामुळे संशय. सप्टेंबर २०२५ मध्ये बॉम्बे हायकोर्टात याचिका, २९ सप्टेंबरपर्यंत नाव न दिल्यास मोठे आंदोलन धमकी. भूमिपुत्र नेते माणिकराव पाटील म्हणाले, ‘फक्त एकच नाव – दि.बा. पाटील’. कोविड काळात आंदोलकांवर गुन्हे दाखल, नंतर मागे घेण्याचे आश्वासन.
एनएम विवाद आणि सोशल मीडियावरील चर्चा
सध्या विमानतळाला ‘एनएम विमानतळ’ म्हटले जाते. सोशल मीडियावर ‘नरेंद्र मोदी’ असा अर्थ लावला जातोय. राष्ट्रवादी आमदार रोहित पवार यांनी आरएसएसच्या १०० वर्षांमुळे संघ नेत्याचे नाव असल्याचा आरोप केला. फॅक्ट चेकमध्ये सांगितले जाते की केंद्राने ‘नवी मुंबई इंटरनॅशनल एअरपोर्ट’ मंजूर केले, राज्याने दि.बा. पाटील जोडले. उद्घाटन तारखा जाहीर होताच विवाद तापला. काँग्रेसने लोकसभा-राज्यसभेत मुद्दा उपस्थित करण्याची घोषणा केली.
५ FAQs
१. नवी मुंबई विमानतळाला दि.बा. पाटील यांचे नाव का मागले जाते?
भूमिपुत्र लढ्यात दि.बा. पाटील यांनी १२.५% भूखंड योजना मिळवली. नवी मुंबई विकासात त्यांचे मोठे योगदान.
२. हर्षवर्धन सपकाळ काय म्हणाले?
नाव न दिल्यास रस्त्यावर उतरू. एनएम म्हणजे मोदी विमानतळ असा संशय, फडणवीस टाळाटाळ करत आहेत.
३. देवेंद्र फडणवीसांचे आश्वासन काय?
ऑक्टोबर २०२५ मध्ये ‘लोकनेते दि. बा. पाटील नवी मुंबई विमानतळ’ असे नाव देऊ, असे सांगितले.
४. माणिकराव कोकाटे प्रकरण काय?
बनावट कागदोपत्रांमुळे २ वर्षे शिक्षा, आमदारकी रद्द होण्याची शक्यता. उपचाराच्या नावाने वेळकाढूपणा.
५. विवाद कधीपासून?
२०२५ पासून आंदोलने, हायकोर्टात याचिका. उद्घाटनापूर्वी तीव्रता वाढली.
Leave a comment