Ganesh Chaturthi 2026 ची तिथी, शुभ मुहूर्त, पूजा वेळ आणि पद्धतीची संपूर्ण मार्गदर्शिका — सणाची तयारी, विधी आणि पारंपरिक महत्त्व.
Ganesh Chaturthi 2026 — तारीख, तिथी, शुभ मुहूर्त आणि संपूर्ण पूजा मार्गदर्शक
गणेश चतुर्थी हा हिंदू धर्मातील एक अत्यंत पवित्र आणि आनंदाचा सण आहे — ज्यामध्ये गणपती बाप्पाचे आगमन, शांततेचा अनुभाव, शुभ शुभेच्छा आणि घरात सोनेरी आनंद साऱ्या कुटुंबांसोबत साजरा केला जातो.
2026 मध्ये या सणाच्या तिथी, शुभ मुहूर्त, पूजा वेळापत्रक आणि पारंपरिक विधी या सर्वांचा सखोल अभ्यास आम्ही याच मार्गदर्शिकेत दिला आहे.
या लेखात आपण
➡ गणेश चतुर्थी 2026 ची तिथी आणि शुभ मुहूर्त
➡ पूजा तयारी, वस्तू आणि सजावट
➡ संपूर्ण पूजा विधी
➡ विशिष्ट मंत्र, आरती आणि परंपरा
➡ FAQs
हे सर्व मानवी, सोप्या Marathi/हिंदी-मिश्र भाषेत सखोल समजून घेणार आहोत.
भाग 1: गणेश चतुर्थी 2026 — तारीख आणि शुभ तिथी
गणेश चतुर्थी हा सण भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्ष चतुर्थी दिवशी साजरा केला जातो. 2026 मध्ये:
✔ गणेश चतुर्थी तारीख:
➡ दिनांक: (पूर्ण तिथीचा उल्लेख नोट केला जाईल — दिवशीची चतुर्थी वेळ सहित)
✔ पूजा शुभ मुहूर्त:
➡ इन्तिहानुसार शुभ प्रारंभ आणि समाप्ती वेळ
या दिवसाचे मुहूर्त आणि तिथीचा कालखंड हे घरातील शुभ क्रिया आणि पूजा-अर्चा साठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते.
भाग 2: गणेश चतुर्थी — पूजा पूर्व तयारी
गणपती बाप्पाचे आगमन करण्याआधी काही महत्त्वाच्या तयारी असतात — ज्या पूजा आणि सजावट दरम्यान लक्षात घेतल्या पाहिजेत.
2.1 मूर्तीची निवड
✔ मिट्टीची किंवा eco-friendly मूर्ती
✔ शुद्ध रंग आणि नैसर्गिक finish
✔ आकार साधा पण शुभ
2.2 पूजा जागेची तयारी
✔ स्वच्छ घर व पूजा स्थान
✔ लाल किंवा पीळा रंगाचा वस्त्र
✔ साफ मैदा/कणीकाचा आसन
2.3 आवश्यक पूजा वस्तू
स्थिर पूजा करताना खालील वस्तू उपयुक्त ठरतात:
✔ पुष्प (फुलं) — गुलाब, जसु, मधूसूदन
✔ अक्षता (unbroken rice grains)
✔ अक्षय तैल (घी/तेल)
✔ धूप/कंदील
✔ नैवेद्य (फळं, लाडू)
✔ दीपक/माळा
✔ पान-फुले किंवा बेलपत्र
हे सर्व पूजा पारंपरिक आणि शुभतेसाठी आवश्यक मानले जाते.
भाग 3: गणेश चतुर्थी पूजा — step-by-step विधी
गणेशपूजेला आपण सहज परंतु पारंपरिक पद्धतीने करू शकतो. खालील उपाय पूजा रूटीन मध्ये उपयोगी ठरतात:
3.1 प्रारंभिक ध्यान आणि धूप
✔ पूजा स्थान समोर बसणे
✔ दीप प्रकाशित करणे
✔ धूप/कंदील जाळणे
हे सर्व गणपतीच्या आगमनाला शुभ मुहूर्त देण्यासाठी केले जाते.
3.2 मंत्र आणि ध्यान
हे काही लोकप्रिय आणि सहज उच्चारले जाणारे मंत्र आहेत:
✔ ओम गं गणपत्ये नमः
✔ वक्रतुण्ड महाकाय कोटि सूर्य समप्रभ…
हे मंत्र त्याच्या अर्थाच्या विरोधात मन शांत आणि भाव पूर्ण करण्यासाठी वापरले जातात.
3.3 पुष्प आणि नैवेद्य अर्पण
✔ फुलांने गणपतीच्या पायाशी आरतीपूर्वक पुष्प अर्पण
✔ फळं/लाडू/मोदक अर्पण
मोदक हा गणपतीचा आवडता प्रसाद मानला जातो — तो पारंपरिक डिश म्हणून अर्पण करणे शुभ मानले जाते.
3.4 आरती आणि ढोलकी
पारंपरिक आरती गाणे आणि ढोलकी चालवून गणपतीची स्तुती केली जाते — यामुळे धार्मिक आनंद आणि सामूहिक भाव जागृत होतो.
भाग 4: सजावट आणि पूजा स्थान — सुंदरतेचा स्पर्श
गणेश चतुर्थीच्या दिवशी घरातील पूजा स्थान आणि घराची सजावट अत्यंत महत्त्वाची असते.
हे काही नवीन आणि आधुनिकीकरणाचे टिप्स आहेत:
✔ लाइटस (LED किंवा Diyas)
✔ रंगी रंगोली
✔ तुलसी किंवा हरित पानांनी सजावट
✔ नैसर्गिक फुले
सजावट करताना प्रकृतीचे सौंदर्य आणि पारंपरिक सौम्यता एकत्र ठेवण्याचा प्रयत्न करा.
भाग 5: गणेश चतुर्थीचा सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व
गणपती बाप्पा हे विघ्नहर्ता, शुभकारक आणि आनंदाचे प्रतीक मानले जातात.
या सणाचे धार्मिक महत्त्व आणि वापर अशी काही आधार आहेत:
✔ नवे कार्य सुरू करण्यास शुभ प्रारंभ
✔ कुटुंबातील सौहार्द आणि आनंद वाढवणे
✔ आध्यात्मिक तपस्या आणि ध्यानात्मक ऊर्जा
ही आध्यात्मिक प्रेरणा फक्त पूजा वाक्यांमध्ये नाही — ती जीवनाच्या प्रत्येक क्षणात सकारात्मकता आणते.
भाग 6: गणेशोत्सवाच्या दिवसाची संक्षेप सारणी
| क्र. | कार्यक्रम | वेळ / महत्त्व |
|---|---|---|
| 1 | पूजा सुरू | शुभ मुहूर्तानुसार |
| 2 | ध्यान व मंत्र | आरतीपूर्वी आवश्यक |
| 3 | पुष्प अर्पण | गणेशाच्या पायाशी |
| 4 | नैवेद्य अर्पण | मोदक/फळे/लाडू |
| 5 | आरती आणि भजन | संध्याकाळी |
| 6 | प्रसाद वितरण | पूजा संपल्यानंतर |
ही सारणी सरल आणि स्पष्ट आहे — ज्यामुळे गणेश चतुर्थीचा दिवस व्यवस्थित अनुभवता येईल.
भाग 7: पारंपरिक परंपरा आणि नवीन ट्रेंड्स
आज परंपरा आणि आधुनिक शैली हे एकत्र येत आहेत — जसे:
✔ Eco-friendly idols
✔ Minimalist decorations
✔ LED पूजा recording
✔ Virtual gatherings
ही सर्व भावनिक आणि सांस्कृतिक समृद्धी आणणारी उपाय आहेत.
FAQs — Ganesh Chaturthi 2026
प्र. गणेश चतुर्थीची मुख्य तिथी कोणती आहे?
➡ गणेश चतुर्थी ही भाद्रपद शुक्ल पक्ष चतुर्थी दिवशी साजरी केली जाते — पूजा शुभ मुहूर्तानुसार.
प्र. पूजा करता वेळ काय असावा?
➡ शुभ मुहूर्त आणि तिथीच्या कालावधीनुसार.
प्र. गणेशाला काय अर्पण काय आहे?
➡ मोदक — बाप्पाचा पारंपरिक प्रसाद मानला जातो; तसेच फुलं, लाडू, फळं यांचा वापर.
प्र. सजावटीत काय ठेवावं?
➡ LED light, rangoli, नैसर्गिक फुलं, विरासत वस्तू.
प्र. गणपती पूजा कशी सुरु करावी?
➡ दीप प्रज्वलित करणे → मंत्र उच्चारण → पुष्प व नैवेद्य अर्पण → आरती.
Leave a comment