मुंबई Fire Alert! राजाराम चाळीत गॅस स्फोट, भिंत कोसळली

मुंबईच्या गोरेगाव पश्चिमेत राजाराम चाळीत गॅस सिलिंडरचा स्फोट होऊन तीन जण भाजले. एकाची प्रकृती चिंताजनक. या दुर्घटनेतून LPG सेफ्टीचे महत्त्वाचे धडे.

सकाळी ७.४० ला अचानक धडाका! गोरेगाव LPG स्फोटानंतर परिसरात भीतीचे वातावरण

गोरेगावमध्ये गॅस सिलिंडरचा स्फोट: सकाळच्या शांततेत धडाडणारा स्फोट आणि तीन जखमी

मुंबईच्या गोरेगाव पश्चिम भागातील शहीद भगतसिंग नगर-२ येथील राजाराम चाळ आज सकाळी अक्षरशः हादरली. बुधवारी सकाळी सुमारे ७.४० वाजता एका चाळीतील घराच्या स्वयंपाकघरात अचानक गॅस सिलिंडरचा स्फोट झाला. या स्फोटाची तीव्रता इतकी जास्त होती की घरात आग लागली आणि भिंतीचा काही भाग कोसळला. या घटनेत एक महिला आणि दोन पुरुष असे तीन जण गंभीररीत्या होरपळले असून, त्यातील एकाची प्रकृती अजूनही चिंताजनक असल्याचे अधिकाऱ्यांनी सांगितले आहे.​

घटनेचा तपशील: कोण, कुठे आणि कसे जखमी?

महापालिका आपत्ती व्यवस्थापन कक्ष आणि रुग्णालयांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, जखमींची नावे मालतीदेवी (वय २८), सर्जन अली जावेद शेख (वय ३७) आणि गुल मोहम्मद अमीन शेख (वय ३८) अशी आहेत. मालतीदेवी सुमारे ३०–३५ टक्के भाजली असून, त्यांची प्रकृती सध्या स्थिर आहे. त्यांना सुरुवातीला एचबीटी ट्रॉमा केअर हॉस्पिटलमध्ये दाखल केल्यानंतर पुढील उपचारासाठी सायन रुग्णालयात हलवण्यात आले. सर्जन अली यांच्या दोन्ही पायांना दुखापत झाली आहे आणि तेही सध्या स्थिर आहेत. सर्वात गंभीर दुखापत गुल मोहम्मद अमीन शेख यांना झाली असून त्यांच्या पाठीला गंभीर इजा झाली आहे आणि त्यांना गणेश रुग्णालयाच्या अतिदक्षता विभागात दाखल करण्यात आले आहे.​

स्थानिकांच्या प्रसंगावधानामुळे मोठी दुर्घटना टळली

स्फोटानंतर लगेचच चाळीत आग पसरू लागली. परंतु अग्निशमन दल व पोलिस पथक पोहोचण्यापूर्वीच आसपासचे रहिवाशी जागरूकपणे पुढे सरसावले. लोकांनी बादलीने पाणी टाकून आगीवर नियंत्रण मिळवण्याचा प्रयत्न केला आणि काही मिनिटांत ज्वाळा मोठ्या प्रमाणात पसरू नयेत, यासाठी धडपड केली. या वेगवान प्रतिसादामुळे मोठा आगकांड आणि आणखी जीवितहानी टळल्याचे मानले जाते. त्याच वेळी काही जणांनी जखमींना त्वरीत बाहेर काढून रुग्णालयात पोहोचवण्याची जबाबदारी उचलली. नंतर घटनास्थळी पोहोचलेल्या अग्निशमन दलाने उर्वरित ठिणग्या विझवल्या आणि वाढीव धोका टाळण्यासाठी वीज पुरवठा तोडून टाकला.​

भिंतीचा कोसळलेला भाग आणि चाळ रचनेची जोखीम

या स्फोटाचा धक्का फक्त स्वयंपाकघरापुरता मर्यादित राहिला नाही. गोरेगाव पश्चिमच्या या चाळीतील जमिनीवरील दोन खोल्यांमधील सामान्य भिंतीचा काही भाग कोसळल्याची माहिती समोर आली आहे. चाळांमध्ये बहुतेक वेळा जुन्या रचनेचे, अरुंद गल्ल्यांचे आणि एकमेकांना लागून असलेल्या खोल्यांचे स्वरूप असल्याने अशा स्फोटात स्ट्रक्चरल डॅमेज होण्याची शक्यता अधिक असते. यावेळीही भिंतीचा काही भाग खाली कोसळला आणि आतल्या लोकांना इजा झाली. सुदैवाने इमारतीचा बाकीचा भाग स्थिर आहे, मात्र अशा ठिकाणी अग्निसुरक्षेची नियमावली अधिक काटेकोरपणे अंमलात आणण्याची गरज अधोरेखित झाली आहे.​

LPG सिलिंडर स्फोटाचे संभाव्य कारण: प्राथमिक संकेत

अधिकृत चौकशीचा अहवाल अद्याप पूर्णपणे समोर आलेला नसला तरी, प्राथमिक तपासात हा स्फोट LPG सिलिंडरमधून गॅस गळती झाल्यामुळे झाला असावा असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. घरामध्ये सिलिंडर, रेग्युलेटर, पाईप किंवा स्टोव्हच्या कनेक्शनमधून गळती होऊन काही वेळ गॅस साचत राहतो आणि नंतर लहानशा ठिणगीमुळेही मोठा स्फोट होऊ शकतो, असे अग्निशमन तज्ज्ञ वारंवार सांगतात. भारतातल्या आकडेवारीवर नजर टाकली तर २०१६–१७ पासून ६,७०० पेक्षा जास्त LPG संबंधित अपघात नोंदवले गेले आहेत आणि महाराष्ट्रासह काही राज्यांत अशा दुर्घटनांचे प्रमाण जास्त असल्याचे वेगवेगळ्या अहवालांत दिसून आले आहे.​

घरगुती LPG सेफ्टी: प्रत्येक कुटुंबाने पाळावेत असे सोपे नियम

या घटनेतून नेहमीसाठी लक्षात ठेवण्यासारख्या काही गोष्टी पुढे येतात. तज्ज्ञ आणि अग्निशमन विभागाने दिलेल्या मार्गदर्शनानुसार सामान्य घरांनी खालील सवयी जपणे गरजेचे आहे:

• स्वयंपाकघरात खिडकी, वायुवीजन पुरेसे ठेवणे आणि कधीही LPG सिलिंडर बंदिस्त, हवेच्या खेळती नसलेल्या जागेत न ठेवणे.
• रेग्युलेटर, रबर पाईप, स्टोव्हचे जोड हे किमान वर्षातून एकदा तरी अधिकृत एजन्सीकडून तपासून घेणे, जुने किंवा तुटलेले भाग त्वरित बदलणे.
• गॅसचा वास आला की ताबडतोब स्टोव्ह न लावणे, सगळे नॉब बंद करणे, सिलिंडरची मुख्य नॉब बंद करून खिडक्या-दारे उघडणे.
• घरात मॅचस्टिक, लाईटर किंवा इलेक्ट्रीक स्विच “ऑन/ऑफ” करण्यापूर्वी गॅसचा वास येतो का नाही, याची जाणीव ठेवणे.
• गॅस एजन्सीकडून वितरित होणाऱ्या “सेफ्टी गाईड” किंवा डेमोवर दुर्लक्ष न करता कुटुंबातील सर्वांनी ते समजून घेणे.

अशा छोट्या पण महत्त्वपूर्ण काळजीमुळे अनेक वेळा मोठ्या दुर्घटना टाळता येऊ शकतात, असे विविध अभ्यास आणि अपघात विश्लेषणांत नमूद केले गेले आहे.​

अपघातानंतरची चौकशी आणि पुढील पावले

घटनेनंतर स्थानिक पोलीस, अग्निशमन दल आणि महापालिका अधिकारी यांनी घटनास्थळाचा पंचनामा केला आहे. LPG सिलिंडर, रेग्युलेटर, पाईप आणि स्वयंपाकघरातील इतर वस्तूंचा नमुना तपासणीसाठी पाठवला जाण्याची शक्यता आहे. अशा प्रत्येक अपघातात नंतर कंपनी, एजन्सी किंवा वैयक्तिक निष्काळजीपणा कितपत होता, याचा शोध घेतला जातो. भविष्यात अशा चाळ भागात अग्निसुरक्षा मार्गांबद्दल जागरूकता मोहीम, मॉक ड्रिल आणि पोलिस–महापालिका पातळीवर प्रशिक्षण कार्यक्रम राबवण्याची गरजही या प्रकरणातून समोर आली आहे.​

गोरगरीबांसाठी सर्वात जास्त धोका का?

चाळ, झोपडपट्टी किंवा दाट वस्ती असलेल्या भागांमध्ये LPG वापर सुरक्षित पद्धतीने करणे अवघड ठरते. लहान स्वयंपाकघर, एकाच खोलीत स्वयंपाक आणि झोप, जुनी वायरिंग, कमी वायुवीजन या सगळ्या गोष्टी मिळून धोका वाढवतात. अशा भागांमध्ये जर अग्निशमन नियमांचे काटेकोर पालन, नियमित तपासणी आणि लोकांसाठी मोफत सेफ्टी वर्कशॉप्स आयोजित झाले, तर अपघातांची शक्यता लक्षणीयरीत्या कमी होऊ शकते, असे अनेक अग्निसुरक्षा अभ्यास सूचित करतात.​

FAQ विभाग

प्रश्न १: गोरेगावमधील गॅस सिलिंडर स्फोट कुठे आणि कधी झाला?
उत्तर: हा स्फोट गोरेगाव पश्चिम, शहीद भगतसिंग नगर-२ येथील राजाराम चाळीत बुधवार, १० डिसेंबर २०२५ रोजी सकाळी सुमारे ७.४० वाजता झाला.​

प्रश्न २: या घटनेत किती जण जखमी झाले आणि त्यांची नावे कोणती?
उत्तर: तीन जण जखमी झाले – मालतीदेवी (२८), सर्जन अली जावेद शेख (३७) आणि गुल मोहम्मद अमीन शेख (३८).​

प्रश्न ३: कोणाची प्रकृती सर्वाधिक गंभीर आहे?
उत्तर: गुल मोहम्मद अमीन शेख यांच्या पाठीला गंभीर दुखापत झाली असून ते गणेश रुग्णालयाच्या अतिदक्षता विभागात दाखल आहेत आणि त्यांची प्रकृती चिंताजनक आहे.​

प्रश्न ४: आग कशी नियंत्रणात आणली गेली?
उत्तर: अग्निशमन दल पोहोचण्यापूर्वीच स्थानिक रहिवाशांनी पाण्याच्या बादल्या वापरून ज्वाळा आटोक्यात आणल्या; नंतर फायर ब्रिगेडने उर्वरित काम पूर्ण केले आणि वीज पुरवठा खंडित केला.​

प्रश्न ५: LPG सिलिंडर स्फोट टाळण्यासाठी घरांनी कोणत्या तीन गोष्टी आवर्जून पाळाव्यात?
उत्तर: (१) सिलिंडर–रेग्युलेटर–पाईपची नियमित तपासणी व वेळेवर बदल, (२) योग्य वायुवीजन आणि गॅसचा वास आला तर त्वरित नॉब बंद करून खिडक्या उघडणे, (३) अधिकृत एजन्सीकडून दिलेल्या सुरक्षा सूचनांचे संपूर्ण कुटुंबाला प्रशिक्षण देणे.