कोविडनंतर कांतारा आणि बारामुलाने कसा दिला ‘नवा जन्म’?

‘कांतारा’ आणि ‘बारामुला’ या चित्रपटांमधील अप्रतिम VFX कामगिरीमागे आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओचा हात आहे. कोविड काळात संकटात असलेल्या या स्टुडिओला या चित्रपटांनी नवी ओळख दिली. संपूर्ण कहाणी जाणून घ्या.

कांतारा आणि बारामुला: भारतीय VFX स्टुडिओच्या पुनर्जन्माची अविश्वसनीय कहाणी

भारतीय चित्रपटसृष्टीत ‘कांतारा’ आणि ‘बारामुला’ या चित्रपटांनी केवळ प्रेक्षकांच्या मनात जागा केली असे नाही, तर एका भारतीय VFX (व्हिज्युअल इफेक्ट्स) स्टुडिओचे संपूर्ण भवितव्यच बदलून टाकले. हैदराबाद स्थित ‘आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओ’ नावाच्या या स्टुडिओची कहाणी एका सिनेमॅटिक क्लायमॅक्ससारखी आहे – कोविड-१९ च्या संकटात मृत्यूच्या दारात पोहोचलेल्या या स्टुडिओने ‘कांतारा’ आणि ‘बारामुला’ या दोन भिन्न प्रकारच्या चित्रपटांमधून स्वतःचा पुनर्जन्म केला. ही केवळ एक व्यावसायिक यशोगाथा नसून, भारतीय चित्रपटनिर्मितीतील तंत्रज्ञानाचा वाढता पाया आणि स्थानिक प्रतिभेच्या सामर्थ्याचे द्योतक आहे. चला, या लेखातून या स्टुडिओच्या संकटांतून यशाकडे असणाऱ्या प्रवासाचा तपशीलवार अभ्यास करूया.

कोविड संकट: आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओचा अंधारमय काळ

२०२० मध्ये जगभरात कोविड-१९ साथीच्या रोगामुळे लॉकडाउन लागू झाला. या काळात चित्रपट उद्योगावर मोठा फटका बसला. चित्रीकरण बंद झाले, प्रकल्प रद्द झाले आणि त्याचा परिणाम VFX स्टुडिओवरही झाला. आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओची परिस्थिती अतिशय गंभीर झाली. स्टुडिओचे सहसंस्थापक आणि VFX पर्यवेक्षक अनिल कुमार आणि अनिल कांत यांना या काळातील अडचणी सांगितल्या आहेत. प्रकल्प संपुष्टात आले, उत्पन्नाचे स्रोत कोरडे पडले आणि स्टुडिओ बंद करण्याची वाट पाहणारा काळ सुरू झाला. कर्मचाऱ्यांना पगार देणे कठीण झाले आणि भविष्य अंधकारमय दिसू लागले. अशा या कठीण परिस्थितीत त्यांना ‘कांतारा’ चित्रपटाचा प्रस्ताव मिळाला.

कांतारा: VFX चे अदृश्य जादूगार

जेव्हा दिग्दर्शक-अभिनेता ऋषभ शेट्टी यांनी ‘कांतारा’ साठी आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओशी संपर्क साधला, तेव्हा त्यांना मोठ्या आव्हानाचा सामना करावा लागला. ‘कांतारा’ हा एक असे वेगळे प्रकल्प होता ज्यामध्ये VFX हे अगदी सूक्ष्म आणि अदृश्य राहूनही प्रभाव निर्माण करणारे होते. चित्रपटातील देवतांचे रूपांतर, जंगलाचे वातावरण, आणि अलौकिक घटनांचे चित्रण हे सर्व VFX च्या मदतीनेच शक्य झाले होते.

स्टुडिओने या आव्हानाला सामोरे जाण्यासाठी खूप मेहनत घेतली. त्यांनी केलेली काही महत्त्वाची VFX कामगिरी:

• भूतदेवता पंजुरलीचे रूपांतर: चित्रपटातील सर्वात चर्चित दृश्य म्हणजे शिवा (ऋषभ शेट्टी) चे पंजुरलीमध्ये रूपांतर. हे रूपांतर इतके नैसर्गिक आणि भावनाप्रधान होते की प्रेक्षकांना ते खरे वाटले. यासाठी स्टुडिओने ॲडव्हान्स्ड CGI (Computer-Generated Imagery) आणि मोशन कॅप्चर तंत्रज्ञान वापरले.
• जंगलाचे वातावरण: चित्रपटातील जंगलाचे दृश्य अधिक रहस्यमय आणि पवित्र दाखवण्यासाठी VFX चा वापर करण्यात आला. प्रकाश, सावली आणि धुक्याचे परिणाम हे VFX द्वारेच सुधारले गेले.
• अलौकिक घटना: चित्रपटातील अनेक अलौकिक घटना, जसे की झाडांचा हलणे, वार्याचे वेगाने वाहणे, यामागे देखील VFX कामगिरी होती.

‘कांतारा’ च्या यशाने आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओचे नाव भारतीय चित्रपट उद्योगात घर करून गेले.

बारामुला: एक वेगळे आव्हान

‘कांतारा’ नंतर स्टुडिओला ‘बारामुला’ चित्रपटाची संधी मिळाली. ‘बारामुला’ हा एक पूर्णपणे वेगळा प्रकारचा चित्रपट होता. हा एक एक्शन-थ्रिलर चित्रपट असून, यात वास्तववादी आणि ग्राउंडेड VFX ची गरज होती. ‘कांतारा’ मधील अलौकिकता आणि ‘बारामुला’ मधील वास्तववाद यामध्ये मोठा फरक होता.

स्टुडिओने ‘बारामुला’ साठी केलेली काही महत्त्वाची VFX कामगिरी:

• वास्तववादी स्टंट: चित्रपटातील एक्शन सीक्वेन्समध्ये VFX चा वापर करून ते अधिक धक्कादायक आणि वास्तववादी बनवले गेले. स्फोट, गोळीबार आणि कार चेस यासारख्या दृश्यांमध्ये VFX ने परिपूर्णता आणली.
• स्थानिक दृश्यज्ञान: चित्रपटात बारामुला शहराचे वातावरण निर्माण करण्यासाठी VFX चा वापर करण्यात आला. काही दृश्ये स्टुडिओमध्ये चित्रित करून त्यांना वास्तविक स्थळासारखे स्वरूप देण्यात आले.
• वातावरण निर्मिती: पावसाळी दृश्ये, रात्रीचे दृश्य आणि इतर वातावरणीय बदल VFX द्वारे साधले गेले.

‘बारामुला’ च्या यशाने स्टुडिओला हे सिद्ध करून दिले की, ते केवळ अलौकिक विषयांसाठीच नव्हे तर वास्तववादी आणि कठोर विषयांसाठी देखील उत्तम VFX देऊ शकतात.

स्टुडिओवर झालेला परिणाम

‘कांतारा’ आणि ‘बारामुला’ या दोन चित्रपटांच्या यशामुळे आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओचे भवितव्य पूर्णपणे बदलले गेले.

• आर्थिक स्थैर्य: स्टुडिओला आर्थिकदृष्ट्या स्थैर्य प्राप्त झाले. नवीन प्रकल्प आणि चाहत्यांमध्ये वाढ झाली.
• उद्योगातील ओळख: स्टुडिओची भारतीय चित्रपट उद्योगात एक विश्वासार्ह आणि कुशल VFX प्रदाता म्हणून ओळख निर्माण झाली.
• मनोबल वाढ: कर्मचाऱ्यांचा मनोबल वाढला आणि त्यांना आपल्या कामाचा अभिमान वाटू लागला.
• नवीन संधी: आता स्टुडिओकडे अनेक नवीन आणि मोठ्या प्रकल्पांचा थैली आहे, ज्यामुळे त्यांचा विस्तार होत आहे.

आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओची कहाणी केवळ एका व्यवसायाची यशोगाथा नसून, भारतीय चित्रपट उद्योगातील स्थानिक प्रतिभेच्या सामर्थ्याचे प्रतीक आहे. कोविडच्या संकटात मृत्यूच्या दारात पोहोचलेल्या या स्टुडिओने ‘कांतारा’ आणि ‘बारामुला’ सारख्या चित्रपटांमधून स्वतःचा पुनर्जन्म केला. हे स्टुडिओ आता भारतीय चित्रपटसृष्टीतील VFX चे एक महत्त्वाचे स्तंभ बनले आहे. त्यांच्या या प्रवासाने हे सिद्ध झाले आहे की, कठोर परिश्रम, प्रतिभा आणि संधीचे योग्य सदुपयोग केल्यास कोणतेही संकट संधीत बदलू शकते. भविष्यात आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओकडून आणखी काही अद्भुत VFX कामगिरीची अपेक्षा आहे.

(एफएक्यू)

१. आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओची स्थापना केव्हा झाली?

आयडेंटिकल ब्रेन्स स्टुडिओची स्थापना २०१५ मध्ये अनिल कुमार आणि अनिल कांत यांनी केली होती.

२. कांतारा चित्रपटातील सर्वात आव्हानात्मक VFX दृश्य कोणते होते?

कांतारा चित्रपटातील सर्वात आव्हानात्मक VFX दृश्य म्हणजे शिवा (ऋषभ शेट्टी) चे भूतदेवता पंजुरलीमध्ये रूपांतर. हे दृश्य तयार करण्यासाठी स्टुडिओने ॲडव्हान्स्ड CGI आणि मोशन कॅप्चर तंत्रज्ञान वापरले.

३. कोविड काळात स्टुडिओची परिस्थिती किती गंभीर होती?

कोविड काळात स्टुडिओची परिस्थिती अतिशय गंभीर होती. प्रकल्प रद्द झाले, उत्पन्नाचे स्रोत संपुष्टात आले आणि स्टुडिओ बंद करण्याची शक्यता निर्माण झाली. कर्मचाऱ्यांना पगार देणे कठीण झाले.

४. बारामुला चित्रपटातील VFX चे वैशिष्ट्य काय होते?

बारामुला चित्रपटातील VFX हे अतिशय वास्तववादी आणि ग्राउंडेड होते. एक्शन सीक्वेन्स, स्फोट, गोळीबार आणि स्थानिक वातावरण निर्मिती यासाठी VFX चा वापर करण्यात आला.

५. या दोन चित्रपटांनी स्टुडिओवर काय परिणाम केला?

या दोन चित्रपटांनी स्टुडिओला आर्थिक स्थैर्य प्राप्त करून दिले, उद्योगात विश्वासार्ह ओळख निर्माण केली, कर्मचाऱ्यांचा मनोबल वाढवला आणि नवीन प्रकल्पांच्या संधी उपलब्ध करून दिल्या.