सबरीमला मंदिरात गर्दी टाळण्यासाठी नवीन नियम: स्पॉट बुकिंग मर्यादेचे भक्तांवर काय परिणाम?

सबरीमला मंदिरातील अतिगर्दीवर केरळ हायकोर्टाने निर्बंध घातले आहेत. २४ नोव्हेंबरपर्यंत दररोज फक्त ५००० स्पॉट बुकिंगच परवानगी. हा निर्णय का घेण्यात आला? भक्तांना याचा कसा फायदा होणार? संपूर्ण माहिती येथे वाचा.

सबरीमला येथील गर्दीवर हायकोर्टाचा कडक निर्णय: दररोज ५००० स्पॉट बुकिंगची मर्यादा

सबरीमला हे केरळमधील सर्वात पवित्र आणि गर्दीचे तीर्थक्षेत्र आहे. दरवर्षी लाखो भक्त येथील आयप्पा देवस्थानाचे दर्शन घेण्यासाठी येतात. पण या भक्तिभावाच्या ओघात मंदिर परिसर आणि त्याच्या प्रवेशमार्गावर निर्माण झालेली अतिगर्दी ही एक गंभीर समस्या बनली आहे. गर्दीमुळे भक्तांची सुरक्षा धोक्यात येते, स्वच्छतेची समस्या निर्माण होते आणि दर्शनाचा अनुभवही खराब होतो. या समस्येकडे लक्ष वेधून घेऊन केरळ हायकोर्टाने एक महत्त्वाचा आणि कडक निर्णय घेतला आहे. कोची येथील हायकोर्टाने सबरीमला मंदिरातील दररोजच्या स्पॉट बुकिंगची संख्या २४ नोव्हेंबरपर्यंत फक्त ५००० पर्यंत मर्यादित केली आहे. हा निर्णय भक्तांच्या सुरक्षिततेसाठी आवश्यक आहे. चला, या लेखातून हायकोर्टाच्या या निर्णयाची सर्व बारकावे, त्यामागची कारणे आणि भक्तांवर होणाऱ्या परिणामांचा तपशीलवार अभ्यास करू.

हायकोर्टाने हा निर्णय का घेतला?

हा निर्णय घेण्यामागे अनेक महत्त्वाची कारणे आहेत. गेल्या काही दिवसांत सबरीमला मंदिरावर भक्तांची विपुल गर्दी झाली होती. या गर्दीमुळे अनेक गंभीर समस्या निर्माण झाल्या होत्या.

• सुरक्षेचा प्रश्न: अतिगर्दीमुळे स्टॅम्पीडचा धोका निर्माण झाला होता. भक्तांच्या गर्दीत सामील झालेल्या वृद्ध आणि बालकांसाठी ही परिस्थिती अत्यंत धोकादायक ठरू शकते.
• आरोग्याचा धोका: गर्दीमुळे स्वच्छता राखणे कठीण झाले होते. कचऱ्याचा साठा, शौचालयांची अनुपलब्धता आणि रोग पसरविणारे कीटक यामुळे आरोग्याचा धोका निर्माण झाला होता.
• दर्शनासाठी प्रतीक्षा: गर्दीमुळे भक्तांना दर्शनासाठी तासन्तास प्रतीक्षा करावी लागत होती. काही भक्तांना दर्शनच मिळू शकत नव्हते.
• पर्यावरणीय समस्या: पाम्पा नदी किनारी आणि मंदिराच्या आजूबाजूला कचऱ्याचा साठा झाला होता, ज्यामुळे पर्यावरणीय समतोल बिघडत होता.

ह्या सर्व समस्यांवर मात करण्यासाठी आणि भक्तांची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी हायकोर्टाने हा निर्णय घेतला.

हा निर्णय भक्तांसाठी कसा फायद्याचा ठरेल?

हा निर्णय भक्तांच्या दृष्टीने दीर्घकाळात फायद्याचाच ठरेल.

• सुरक्षित दर्शन: गर्दी कमी झाल्यामुळे स्टॅम्पीड किंवा इतर अपघातांचा धोका कमी होईल. भक्त सुरक्षितपणे दर्शन घेऊ शकतील.
• चांगला अनुभव: दर्शनासाठी लागणारा वेळ कमी होईल आणि भक्त अधिक शांततेने आणि भक्तिभावाने दर्शन घेऊ शकतील.
• स्वच्छ वातावरण: गर्दी कमी झाल्यामुळे मंदिर परिसर स्वच्छ ठेवणे शक्य होईल. यामुळे आरोग्याचा धोका कमी होईल.
• चांगली व्यवस्थापन: मर्यादित संख्येमुळे मंदिर प्रशासनाला चांगली व्यवस्था करता येईल. पोलीस, स्वच्छताकर्मी आणि इतर कर्मचाऱ्यांना काम करणे सोपे जाईल.

स्पॉट बुकिंग म्हणजे काय? आणि व्हर्च्युअल क्यू बुकिंगमध्ये काय फरक आहे?

सबरीमला दर्शनासाठी दोन प्रकारचे बुकिंग पर्याय आहेत.

• स्पॉट बुकिंग: हे बुकिंग भक्त मंदिरात पोहोचल्यानंतर तेथील बुकिंग केंद्रातून करू शकतात. यामुळे अचानक गर्दी होते आणि व्यवस्था कोलमडते. हायकोर्टाने याचीच संख्या मर्यादित केली आहे.
• व्हर्च्युअल क्यू बुकिंग: ही एक आधुनिक प्रणाली आहे ज्यामध्ये भक्त आपल्या दर्शनाची वेळ आणि तारीख ऑनलाइन बुक करू शकतात. यामुळे गर्दी नियंत्रित होते आणि भक्तांना दर्शनासाठी प्रतीक्षा करावी लागत नाही. हायकोर्टाने भक्तांना व्हर्च्युअल क्यू बुकिंगचा अधिक वापर करण्याचा सल्ला दिला आहे.

भक्तांनी कोणती काळजी घ्यावी?

हा निर्णय झाल्यानंतर भक्तांनी आपली सबरीमला यात्रा योजना काळजीपूर्वक आखावी.

• ऑनलाइन बुकिंग करा: शक्य असल्यास, व्हर्च्युअल क्यू बुकिंग ऑनलाइन करा. यामुळे दर्शनाची खात्री होईल आणि गर्दीतुन दूर राहता येईल.
• स्पॉट बुकिंगवर अवलंबून राहू नका: स्पॉट बुकिंग फक्त ५००० भक्तांसाठीच उपलब्ध आहे, त्यामुळे ते अपेक्षित असल्यास दर्शनाची हमी नाही.
• वेळेवर पोहोचा: आपल्या बुक केलेल्या वेळेत मंदिरात पोहोचण्याचा प्रयत्न करा.
• नियमांचे पालन करा: मंदिर प्रशासनाने दिलेल्या सर्व नियमांचे काटेकोरपणे पालन करा.

केरळ हायकोर्टाचा हा निर्णय सबरीमला येथील भक्तांच्या सुरक्षिततेसाठी आणि चांगल्या अनुभवासाठी घेण्यात आलेला एक महत्त्वाचा पाऊल आहे. गर्दी नियंत्रित केल्याने भक्तांना सुरक्षित आणि शांततेने दर्शन घेता येईल. हा निर्णय केवळ एक तात्पुरता उपाय नसून, भविष्यातील यात्रा व्यवस्थापनासाठी एक आदर्श ठरू शकतो. भक्तांनी ह्या नवीन नियमांचे पालन करून आपली सहकार्य द्यावी आणि सबरीमला यात्रेचा पवित्र अनुभव सुरक्षितपणे घ्यावा.

(एफएक्यू)

१. ही मर्यादा किती काळ लागू राहील?

केरळ हायकोर्टाने ही मर्यादा सध्या २४ नोव्हेंबरपर्यंत लागू केली आहे. यानंतर ही मर्यादा वाढवली जाईल की काय, हे पुढील सुनावणीनुसार ठरवले जाईल.

२. व्हर्च्युअल क्यू बुकिंग कोठे करता येईल?

व्हर्च्युअल क्यू बुकिंग सबरीमला मंदिराच्या अधिकृत वेबसाइटवरून किंवा ‘केरळा पुलिस’ या मोबाईल ॲप्लिकेशनद्वारे करता येते.

३. स्पॉट बुकिंग नसल्यास दर्शन होऊ शकते का?

स्पॉट बुकिंग नसल्यास, फक्त व्हर्च्युअल क्यू बुकिंग असलेल्या भक्तांनाच दर्शनासाठी प्रवेश दिला जाईल. स्पॉट बुकिंगशिवाय दर्शन शक्य नाही.

४. ही मर्यादा फक्त स्पॉट बुकिंगवरच का?

स्पॉट बुकिंगमुळेच अचानक गर्दी होते. व्हर्च्युअल क्यू बुकिंगमुळे गर्दी नियंत्रित राहते, म्हणून हायकोर्टाने यावर मर्यादा घातली आहे.

५. या मर्यादेमुळे भक्तांच्या दर्शनावर काय परिणाम होईल?

या मर्यादेमुळे भक्तांना दर्शनासाठी ऑनलाइन बुकिंग करावी लागेल. ज्यांनी आधीच बुकिंग केली असेल, त्यांना दर्शनास कोणतीही अडचण येणार नाही. स्पॉट बुकिंगवर अवलंबून असलेल्या भक्तांना अडचण येऊ शकते.