महाराष्ट्र शाळांमध्ये शारीरिक-मानसिक शिक्षा पूर्ण बंद. वसई उठाबशा मृत्यूनंतर नवे नियम: कान ओढणे, अपमान बंद. २४ तासांत पोलिस तक्रार, CCTV अनिवार्य. ग्रामीण भागात अंमलबजावणी आव्हान!
उठाबशा, कानशिलात बंद! लाडक्या विद्यार्थ्यांसाठी नव्या नियमांची यादी?
शाळेत मारहाण आणि अपमानाला पूर्ण बंदी! वसई घटनेनंतर शिक्षण विभागाचे नवे कडक नियम
वसई शाळेत सहावीच्या विद्यार्थ्याला उशीरासाठी १०० उठाबशा करायला लावून मृत्यू झाल्याने संतापाची लाट. या घटनेनंतर महाराष्ट्र शालेय शिक्षण विभागाने सर्व शाळांसाठी कडक नियमावली जारी केली. शारीरिक आणि मानसिक शिक्षा पूर्ण बंद. केंद्र सरकारच्या २०२१ मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार सर्व शाळा (सरकारी, खासगी) बंधनकारक. शाळा व्यवस्थापन, शिक्षकांवर जबाबदारी. गंभीर प्रकरणांत २४ तासांत पोलिस तक्रार अनिवार्य.
नव्या नियमावलीचे मुख्य मुद्दे
शिक्षण विभागाने स्पष्ट सूचना दिल्या. शारीरिक शिक्षा म्हणजे मारहाण, कानशिलात, केस ओढणे बंद. मानसिक छळ: अपमान, धमकी, अन्न-पाणी जप्त करणे बंद. पालक परवानगीशिवाय फोटो-व्हिडिओ घेणे मनाई. खासगी चॅट टाळा. तक्रार निवारण यंत्रणा अनिवार्य. CCTV, उपस्थिती नोंदी जतन. POCSO, बाल न्याय कायद्यांतर्गत २४ तासांत FIR.
प्रतिबंधित शिक्षा: यादीत
शाळांमध्ये बंदी असलेल्या कृत्यांमध्ये:
- मारहाण, कानशिलात लावणे.
- केस किंवा कान ओढणे.
- उठाबशा किंवा गुडघे टेकवणे.
- उन्हात-पावसात उभे करणे.
- अन्न-पाणी जप्त करणे.
- तोंडी अपमान, धमक्या देणे.
- ढकलणे किंवा इजा करणे.
शिक्षा रचनात्मक असावी: निबंध लिहिणे, कविता शिकणे.
कारवाई प्रक्रिया आणि जबाबदारी: टेबल
| घटना प्रकार | कारवाई वेळ | जबाबदारी | कायदेशीर परिणाम |
|---|---|---|---|
| सामान्य छळ | तात्काळ | शाळा प्रमुख | चौकशी, निलंबन |
| गंभीर/POCSO | २४ तास FIR | व्यवस्थापन+पोलिस | फौजदारी गुन्हा, नोंदणी रद्द |
| तक्रार दडपणे | तात्काळ | व्यवस्थापन | नोंदी नष्ट केल्यास खटला |
| CCTV फेरफार | तात्काळ | तांत्रिक कर्मचारी | फौजदारी कारवाई |
शाळांनी पारदर्शक यंत्रणा उभी करा.
शिक्षकांचे मत आणि सकारात्मक शिस्त
मुंबई मुख्याध्यापक संदीप पवार म्हणाले, “घरी मुलाशी जसं वागता तसंच शाळेत. भीती नव्हे, संवादाने शिस्त.” सरकारी शाळा शिक्षक तुषार म्हात्रे: “निबंध, कविता शिकवा. शारीरिक शिक्षा कधीच नाही.” ग्रामीण भागात चिंता: वीज, इंटरनेट नसल्याने CCTV अडचण. पण धोरण चांगले, अंमलबजावणी गरजेची. आदिवासी शाळांत शिक्षक प्रशिक्षण हवे.
भावी अंमलबजावणी आणि आव्हाने
ग्रामीण-आदिवासी भागात पायाभूत सुविधा कमकुवत. CCTV ची देखभाल कठीण. शिक्षक प्रशिक्षण, जनजागृती मोहीम हवी. पालक-शिक्षक संघटना सक्रिय व्हाव्यात. नियमावली शाळांना चांगलीच, पण प्रत्यक्ष अंमलबजावणी पाहावी लागेल. विद्यार्थ्यांसाठी सुरक्षित वातावरण हेच ध्येय.
५ FAQs
प्रश्न १: कोणत्या शिक्षा बंद झाल्या?
उत्तर: मारहाण, कानशिलात, उठाबशा, अपमान पूर्ण बंद.
प्रश्न २: गंभीर प्रकरणांत काय करावे?
उत्तर: २४ तासांत पोलिस FIR, शाळा नोंदणी रद्द होईल.
प्रश्न ३: CCTV अनिवार्य आहे का?
उत्तर: हो, पुरावे जतन बंधनकारक.
प्रश्न ४: सकारात्मक शिस्त म्हणजे काय?
उत्तर: निबंध लिहिणे, कविता शिकणे, संवाद.
प्रश्न ५: ग्रामीण शाळांत अडचण काय?
उत्तर: वीज-इंटरनेट नसल्याने CCTV देखभाल कठीण.
- Maharashtra education department child safety rules
- Maharashtra school corporal punishment ban
- no ear pulling school punishment
- POCSO police complaint 24 hours
- school CCTV mandatory rural challenges
- student physical mental abuse guidelines 2025
- teacher punishment alternatives positive discipline
- Vasai school death pushups incident
Leave a comment